Bronowickie Stowarzyszenie Przyjaciół Sztuk Wszelkich w Krakowie

Jubileuszowe refleksje…

Mówi się, że  dwadzieścia pięć lat, to jedno pokolenie, albo, że jest to wiek osiągnięcia dojrzałości.  Tak człowiek określa swój czas i swoje przemijanie. A jak jest w przypadku stowarzyszeń, grup nieformalnych łączących ludzi jakąś jedną ideą? Ćwierć wieku  to dużo, czy mało? Jak się liczy osiągnięcia takiej grupy, liczbą „czegoś”, czy może siłą oddziaływania? A może umiejętnością przetrwania i dostosowania, zachowując przy tym niezmienne idee i wartości?

Takie pytania możemy sobie zadawać nieustannie, bo nieustannie obchodzimy  mniej lub bardziej ważne rocznice, które zachęcają nas do refleksji. Tym razem jest jednak powód szczególny i ważny, bowiem w tym roku Bronowickie Stowarzyszenie Przyjaciół Sztuk Wszelkich im. Włodzimierza Tetmajera w Krakowie obchodzi 25 rocznicę istnienia.

Wszystko rozpoczęło się w 1999 roku. Z inicjatywy Rady Dzielnicy VI, powołano Koło przyjaciół Sztuk Wszelkich, i od początku siedzibą  organizacji był Klub Kultury Mydlniki. W tym samym czasie powstawały w innych dzielnicach podobne koła, zrzeszające artystów i miłośników sztuk, i co ciekawe, głównie w dzielnicach, przyłączonych do Krakowa na różnych etapach jego historii. Powstały tak więc organizacje zrzeszające artystów  w Zwierzyńcu, w Podgórzu i w Nowej Hucie, każda z nich działała na niwie popularyzacji sztuki i zachowania narodowej tradycji. Efektem wspólnego działania  czterech kół było sympozjum „Narodowa Sztuka Polska” zorganizowane w 2003 roku.  Po kilku latach działania Bronowickie Koło przekształciło się w Bronowickie Stowarzyszenie Przyjaciół Sztuk Wszelkich i uzyskało status organizacji pożytku publicznego.  Całkiem niedawno, bo w 2019 roku, nastąpiła ostatnia zmiana, która nadała Stowarzyszeniu nowy impuls do działania. Zmianą tą  było ustanowienie patrona. Został nim Włodzimierz Tetmajer, wybitny malarz i poeta, działacz polityczny i społeczny, wielki patriota, mieszkaniec Bronowic Małych.

Stowarzyszenie od początku swojej działalności odwołuje się do tradycji Bronowic, które kojarzą się nam nie tylko z kultywowaniem zwyczajów ludowych, ale również są symbolem prężnie rozwijającego się i działającego środowiska kulturalnego w okresie Młodej Polski, środowiska wytyczającego  nowe nurty w sztuce narodowej, odwołującego się do narodowej tradycji,  paradoksalnie w okresie, gdy państwo polskie nie istniało. Włodzimierz Tetmajer to postać symboliczna, wielowątkowa. Artysta o różnorakich talentach, połączył swoją osobą środowiska, które wydawały się być od siebie bardzo oddalone. Doceniał wartość chłopów, nie tylko ich tradycji i kultury, ale również wskazywał ich rolę w odzyskaniu i utrzymaniu niepodległości. Osiadł w Bronowicach, ale popularyzował i doceniał kulturę okolicznych wsi. O zwyczajach mieszkańców Bronowic, ale i Mydlnik, Rząski i Modlnicy, wspomina w rozprawie „Gody i godnie święta, czyli Okres świąt Bożego Narodzenia w Krakowskiem”, wydanej w 1898 roku. Tradycje wykuwały się przez setki lat, bo warto zauważyć, że o podkrakowskich wsiach, pierwsze zapiski w źródłach historycznych pojawiają się już w XIII wieku. Mydlniki znane są z historycznej inwestycji — Młynówki Królewskiej, kanału zbudowanego na rozkaz króla Władysława Łokietka, dziś w przeważającej części zasypanego, ale istniejącego w świadomości mieszkańców jako podwaliny parku, miejsca zieleni, ciągnącego się przez całą Dzielnicę VI.

Dzisiaj podkrakowskie wsie są włączane do „Królewskiego Miasta”, a tradycja trwa dzięki pamięci i staraniom mieszkańców. W ubiegłym roku obchodziliśmy 50 rocznicę przyłączenia Mydlnik do Krakowa. Członkowie Stowarzyszenia przygotowali z tej okazji stosowną wystawę fotografii. Jak się okazało, Mydliki, to podobnie jak za czasów Tetmajera,  miejsce pełne inspiracji i urokliwych zakątków. Cieszymy się, że możemy je pokazać i tym samych wnieść mały wkład do historii i tradycji naszej „małej ojczyzny”.

Ewa Słobodzian
Prezes Stowarzyszenia